by Barbara

Czy warto gromadzić środki na emeryturę w PPK?

21 kwietnia, 2021 | Finanse osobiste

  • Home
  • -
  • Blog
  • -
  • Czy warto gromadzić środki na emeryturę w PPK?

Czy warto zostać w PPK? To bardzo niewdzięczne pytania, zaś jedyną pewną odpowiedź, jaką czuję, że mogę dać to taka, że sama musisz podjąć decyzję.

Pracownicze Plany Kapitałowe to kolejna propozycja Państwa dla obywateli, pozwalająca gromadzić dodatkowy kapitał na emeryturę. Mamy jeszcze do dyspozycji IKE oraz IKZE. Wcześniej było nieszczęsne OFE, które co tu dużo mówić, rozwaliła w pył całe zaufanie do wszelkich pomysłów związanych pieniędzmi na jesień życia.

Chciałabym jednak skupić się w tym wpisie na faktach, które być może pomogą Ci w podjęciu decyzji i dopiero na końcu dać swoje przemyślenia.

Najczęściej pojawiające się wątpliwości i pytania dotyczą tego, czy:

  • PPK może powtórzyć losy OFE, 
  • ile można dzięki temu odłożyć, 
  • jak zmieni się wysokość wypłaty, którą dostaniemy na rękę
  • czy zgromadzone można wypłacić wcześniej.  

1. Zacznijmy więc od tego, że PPK to nie to samo co OFE. Program OFE polegał na tym, że trafiała do niego część pieniędzy pochodząca ze składki ZUS. Czyli pracodawca odprowadzał składki a następnie ZUS przekazywał je do OFE. Tak na dobrą sprawę w ogóle nie miałaś do czynienia z tymi pieniędzmi, odbywało się to na linii pracodawca – ZUS a te wpłaty stawały się środkami publicznymi.

W PPK mają być gromadzone pieniądze z Twojej wypłaty i mają być prywatnymi środkami. Podlegają dziedziczeniu i podziałowi podczas rozwodu. Co ważne, to program dobrowolny. Można w nim zostać, bo każdy z automatu zostaje do niego zapisany lub się wypisać.

2. W tworzeniu Twojego zabezpieczenia finansowego biorą udział aż trzy podmioty. Ty, pracodawca oraz państwo. Mówiąc wprost, Twój szef jest zobowiązany do dorzucania się do Twojej emerytury z własnej kieszeni. Państwo dorzuca co roku swoje premie.

Program zakłada, że pracownik będzie odkładał 2% swojego wynagrodzenia brutto, pracodawca 1,5% a Państwo daje nagrodę w postaci 240 zł co roku. Oprócz tego można otrzymać 250 zł premii powitalnej.

Przykład: wynagrodzenie brutto 4 000 zł.

kwota pracownika 2% – 80 zł

kwota pracodawcy 1,5% – 60 zł

Razem daje nam to wynik 140 zł odkładanych miesięcznie. Rocznie to 1 680 zł. Dodając 240 zł premii mamy 1 920 zł.

Natomiast osoby, które zarabiają nie więcej niż 1,2 wielokrotności pensji minimalnej mogą obniżyć swój wkład z 2% do 0,5%. W 2021 roku ten limit zarobków umożliwiający skorzystanie z tej możliwości wynosi 3 360 zł (1,2 x 2 800 zł)

Przykład: wynagrodzenie brutto 3 360 zł

kwota pracownika 0,5% – 16,80 zł

kwota pracodawcy 1,5% – 50,40 zł

Razem co miesiąc na nasze konto PPK wpłynie 67,20 zł, rocznie 806,40 zł a z premią 1 046,40 zł.

Ważne z perspektywy pracownika jest to, że na obie premie trzeba zasłużyć. Powitalną otrzymamy wtedy, przez co najmniej 3 pełne miesiące jesteśmy uczestnikami PPK i za co najmniej 3 miesiące dokonywaliśmy wpłat do PPK.

Dopłatę roczną otrzyma ten uczestnik PPK, którego wpłaty na rachunek PPK w danym roku wyniosą co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku, za który dopłata jest należna. Uczestnik, którego wpłaty podstawowe są niższe niż 2%, musi zgromadzić co najmniej 25% powyższej kwoty.

Wpłaty podstawowe to suma twoich wpłat i wpłat pracodawcy: 2% i 1,5%. Razem 3,5%

Czyli: w 2021 roku pensja minimalna to 2 800 zł. Jej 6-krotność to 16 800 zł. Z tego wymagane minimum 3,5% to kwota w wysokości 588 zł. Tyle musi wynosić wpłata na PPK, aby otrzymać nagrodę od Państwa.

Biorąc wynagrodzenie w przykładu wyżej czyli 4 000 brutto twoje wpłaty miesięczne to 140 zł (80 zł twoje i 60 zł pracodawcy). Wymagany próg to 588 zł. Na dobrą sprawę to 3 wpłaty w roku.

Osoba, która obniżyła wpłatę podstawową do 0,5% musi na swoich koncie PPK uzbierać 147 zł (25% z 588 zł).

3. Czy to oznacza, że z Twojej wypłaty na rękę zniknie wyłącznie 2% (lub 0,5%)? Niestety trochę więcej. Kwota, którą przeleje Tobie pracodawca na PPK jest opodatkowana i to Ty ten podatek musisz finalnie zapłacić.

Powtórnie odniosę się do przykładu pensji w wysokości 4 000 brutto. Pracodawca dopłaca do Twojego PPK 60 zł. Od tej kwoty zostanie naliczony podatek 17% (lub jeśli znajdujesz się w drugim progu podatkowym 32%), odjęty od Twojej wypłaty i wysłany do Urzędu Skarbowego. Wysokość podatku będzie wynosiła 10 zł.

Co miesiąc zniknie zatem z Twojego konta dodatkowe 90 zł. Z tego 80 trafi na Twoje PPK a 10 jako podatek do Urzędu Skarbowego. Twoja pensja będzie wynosić 2818 zł zamiast 2908 zł.

4. Ponieważ środki na PPK są naszymi prywatnymi pieniędzmi możemy je wcześniej wypłacić lub zwrócić. To ważne pojęcia i oznaczają co innego.

Plan PPK zakłada oszczędzanie do 60 roku życia. Gdy zdmuchniemy 60 świeczek możemy iść wypłacić środki. Mamy dwie opcje: wziąć całość, zapłacić wówczas 19% podatku od zysków kapitałowych (podatek Belki), które wypracują wpłaty. Druga opcja, to najpierw wziąć 25% środków a resztę wypłacać w minimum 120 ratach. Wówczas podatku nie zapłacimy.

Natomiast jeśli z jakichś powodów nie możemy lub nie chcemy uczestniczyć w programie do 60-tki lub na przestrzeni lat wydarzą się konkretne sytuacje, możemy dokonać wcześniejszego zwrotu środków lub wcześniejszej wypłaty.

Wypłaty

Wcześniejsza wypłata jest możliwa wyłącznie w dwóch przypadkach.  

  • wkład własny

Możemy pożyczyć pieniądze z PPK na wkład własny. Na ten cel możemy przeznaczyć nawet 100% aktualnie posiadanych środków pod warunkiem, że kwota nie przekracza wysokości wkładu własnego i że nie mamy więcej niż 45 lat. Innymi słowy jeśli na PPK masz zgromadzone 10 000 zł, zaś potrzebny wkład własny wynosi dokładnie tyle samo, możesz wziąć całość. Natomiast jeśli na koncie PPK masz 12 000 zł zaś wkład własny wynosi 10 000 zostanie ci pożyczone 10 000 zł.

Pożyczki mają to do siebie, że trzeba je oddać. Pożyczkę na wkład własny również. Spłata zaczyna się najpóźniej 5 lat od momentu jej udzielenia i może potrwać maksymalnie 15 lat.

Jeśli się nie wyrobisz zapłacisz karę. Ta kara to 19% od zysków kapitałowych, które wypracowały twoje pieniądze.

  • poważne zachorowania

Drugi przypadek to poważne zachorowania twojej, małżonka lub dziecka. Dozwolona jest wypłata do 25% zgromadzonych środków. Nie musisz ich oddawać. Poważne zachorowania to m.in. nowotwór. Istnieje katalog chorób, klasyfikowanych jako poważne zachorowanie i w nim można zobaczyć, w przypadku jakich jednostek chorobowych mamy prawo skorzystać z pieniędzy w PPK.

Podsumowując, słowo wcześniejsza wypłata dotyczy sytuacji, gdy nie chcesz rezygnować z PPK całkowicie, jedynie potrzebujesz tych pieniędzy w związku z innymi wydarzeniami w twoim życiu.

Zwroty 

Zwrócić sobie pieniądze z PPK można w każdej chwili i wówczas oznacza rezygnację z PPK. A jeśli rezygnujemy musimy liczyć się z tym, że oddajemy Państwu premie, które dostaliśmy. Zwrócić musimy również 30% tego, co dopłacał nam pracodawca, te pieniądze przejdą do ZUS, jako składka emerytalna.

Dodatkowo, jeśli wpłaty, czyli kapitał wypracuje zyski, to od zysków zapłacimy 19% podatku dochodowego.

Przykład. Pamiętasz 1 920 zł wpłacane uzbierane rocznie z przykładu o wypłacie 4 000 brutto? Na tę kwotę składało się twoje 960 zł, 720 zł od pracodawcy i 240 zł od Państwa. Przy zwrocie otrzymasz swoje 960 zł, 504 zł od pracodawcy (720 zł po potrąceniu 30% na składkę emerytalną) czyli 1 464 zł.

 Czyli mimo wszystko jesteś 504 zł do przodu.

A jeśli kapitał wypracował dodatkowo jakieś zyski, to od tych zysków zapłacisz podatek Belki. Podatek będzie naliczany od 100 % zysków twojej części i od 70% zysków wypracowanych z części, którą wpłacał pracodawca.

5. Co się dzieje z pieniędzmi odłożonymi w PPK?

Pieniądze nie leżą bezczynnie. Nie mogą, bo w ten sposób przez kilka, kilkanaście lat traciłyby swoją wartość. Zbierany kapitał będzie inwestowany przez instytucję, którą wybrał Twój pracodawca. Mógł wybrać między funduszem inwestycyjnym funduszem emerytalnym lub ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy.

Podmioty te w Twoim imieniu będą inwestować częściowo w obligacje a częściowo w akcje. Ten procentowy podział, ile w akcje a ile w obligacje będzie zależał od Twojego wieku. Im jesteś młodsza, tym więcej będzie lokowane w akcjach, mniej w obligacjach. Z upływem czasu ta proporcja będzie się zmieniać, po to, by w okolicach 55. roku życia pieniądze były w większości inwestować w obligacje. Ma to zapewnić większe bezpieczeństwo zgromadzonemu kapitałowi.

Alokacja kapitału do 40 roku życia: ok 70% akcje, 30% obligacje
Między 40 a 50 rokiem życia: 55% akcje, 45% obligacje
Między 50 a 55 rokiem życia: 35% akcje, 65% obligacje
Od 55 do 60 lat: 20% akcje, 80% obligacje.

Istotne jest to, że jeśli czujesz, że inwestowanie w akcje to mimo wszystko nie dla Ciebie, albo wprost przeciwnie, wolisz bardziej zaryzykować, możesz poprosić o zmianę sposobu alokacji i od razu wybrać, że chcesz inwestować, jak jak osoba z innego przedziału wiekowego.

Podczas inwestowania zawsze musimy brać pod uwagę ryzyko. W PPK również. Aby nieco zracjonalizować strach i obawy warto pamiętać, że z inwestowanych pieniędzy około 42% to kapitał, który pochodzi z naszej kieszeni. Reszta to, dopłaty.
Zakładając, że inwestowanie podmiotom pójdzie tak źle, że nie tylko nie będzie zysków, ale stracimy 50% całego kapitału, to Twój wkład własny ma szansę pozostać nienaruszony.
Dla przykładu podczas pierwszego lockdownu w marcu 2020 roku na naszej polskiej giełdzie zanotowano spadki między 40% a 60% w zależności od sektora. W rok giełda odbudowała swoją wartość.

To takie najważniejsze fakty o programie PPK. Teraz chciałabym się podzielić swoimi przemyśleniami na ten temat. Ponieważ są subiektywne nie radzę się nimi kierować, ale może pomogą Ci w podjęciu decyzji, jakakolwiek by ona nie była.

Po pierwsze, co również jest w zasadzie faktem, mamy problem z finansami na emeryturze. To znaczy jeszcze nie mamy, jeszcze jesteśmy w wieku produkcyjnym, zdrowi i silni. I jakoś myślenie co będzie w perspektywie 30, 35 czy 40 lat nie za bardzo działa na naszą wyobraźnię.  

ZUS już dawno mówi głośno, że wyliczenia dla dzisiejszych 30-latków wypadają słabo. Możemy spodziewać się 30% naszego wynagrodzenia. Zatem odkładanie we własnym zakresie jest obowiązkowe, jeśli nie chcemy być biednymi emerytkami.

Po drugie możemy odkładać na emeryturę na własną rękę, ale często nie wiemy, jak to robić. Nie mamy wiedzy, nie chcemy jej zdobywać, nie mamy czasu się tym zajmować, przerażają nas inwestycje. PPK to trochę takie ściągnięcie z głowy tego problemu. Dodatkowo bardzo korzystne, jeśli weźmiemy pod uwagę dopłaty pracodawcy i Państwa.

Po trzecie, jeśli teraz 2% z naszej pensji wydaje się nam dużo, to trzeba postawić  sobie pytanie, ile chcę odkładać na emeryturę, aby wyrównać brakujące 70%?

Załóżmy, że osoba zarabia najniższą krajową i decydujesz się na obniżenie wkładu minimalnego do 0,5%. Oznacza to, że na swoją emeryturę  będzie odkładać miesięcznie 14 zł. Równowartość pudełka litrowych lodów lub (będąc mniej wysublimowaną) paczki papierosów. Mimo wszystko pracodawca dalej odkłada dla Ciebie 42 zł. A do tego jeszcze dojdzie przecież dopłata od Państwa.

Zatem przez rok taka osoba odłoży 168 zł, 504 zł dostanie od pracodawcy a 240 z Państwa. Rocznie to 912 zł. Jakby nie patrzeć, niezły układ.

Po czwarte jeśli nie wierzymy, że to się uda, czyli że PPK nie przetrwa 20, 30 czy 40 lat ustal sobie, że po 5 lub 10 latach zrezygnujesz z bycia w tym programie. Wówczas zgodnie z założeniami zabierzesz 100% tego co wpłaciłaś i 70% wpłat od pracodawcy. Co dalej jest bardzo opłacalne.

Ten czas postaraj się przeznaczyć na zdobycie wiedzy i możliwości, aby zebrane pieniądze zainwestować w inny sposób i go pomnażać. Za kilka lat możesz być w dobrym punkcie, bo będziesz miała wiedzę i kapitał, potrzebne do tego, by zostać samodzielnym inwestorem.

Po piąte PPK daje możliwość wykorzystania części zgromadzonych pieniędzy na leczenie ciężkich zachorowań czyli nowotworów lub innych zaklasyfikowanych jednostek chorobowych. Osobiście uważam, że to pozytywny zapis. Gdy zachorujemy potrzebujemy pieniędzy na jak najszybsze leczenie. Wciąż niewiele osób posiada polisy, które zapewniają wypłatę środków na leczenie. Większość z nas jest przekonana, że załatwi wszystko na NFZ. Oczywiście dostaniemy pomoc, ale prawda wygląda tak, że mając pieniądze nasze możliwości pomocy sobie również się zwiększają.

Masz ochotę na więcej wiadomości, które poszerzą Twoją świadomość? Świetnie, zapraszam Cię do newslettera świadomej kobiety. Budujmy szczęśliwe i spełnione życie.

Photo from Ussama Azam from Unsplash

{"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
>